Toen Yara (die naam heeft inmiddels toch geen uitleg meer nodig?) en ik nog samen op school zaten en bijbaantjes hadden, hadden we het er wel eens over: dat haar piercings en haar gekleurde haar soms best wel eens in de weg zaten bij het vinden van een baantje. Vaak waren dat meer zorgen dan dat het betekende dat ze echt niet aan een baantje kon komen, maar soms was het wel een issue. In hoeverre pas je je uiterlijk nou aan aan je baan, en in hoeverre vind je het terecht dat je dat moet doen?
Merel reageerde afgelopen week op Twitter over mijn stijl met ‘het is vaak geen kleding die je aantrekt naar een kantoorbaan, maar daar is het ook niet voor bedoeld’. Zo’n uitspraak fascineert me, want het eerste dat in me opkomt is vervolgens: ‘Wat trek je dan wél aan naar een kantoorbaan? En waarom dat en niet dit?’.
Representativiteit is natuurlijk vooral belangrijk wanneer je te maken hebt met klanten. Wanneer je hen iets moet verkopen of hen moet overtuigen dan is het belangrijk dat je uitstraalt dat je weet waar je het over hebt, en dat je zorgvuldig en betrouwbaar bent. Wanneer je dan bijvoorbeeld een broek draagt met gaten kan dat nog zo hip of jouw stijl zijn, het straalt niet per se uit dat je zorgvuldig bent (met je kleding). Dat kan ik wel begrijpen. Net zoals ik het dan weer níet kan begrijpen dat sommige leraren op de basisschool heel kinderlijke kleding droegen met Disney prints e.d. Niets mis met kinderlijk, maar dan graag wel zo gecombineerd dat je uitstraalt dat je jezelf serieus neemt. Lijkt me wel van belang voor je uitstraling als leraar. Dus ja: ik vind het logisch dat er in onze maatschappij zoiets speelt als een ‘representatief uiterlijk’.
Tegelijkertijd vind ik het wel weer raar dat er op sommige plekken nog best een taboesfeer hangt rondom bijvoorbeeld tattoeages. Daar vind ik niets onverzorgds aan. De enige reden dat er nogal eens negatief over gedacht wordt is omdat er een verband is tussen tatoeages en criminaliteit. Bij de maffia en criminele organisaties komen er relatief veel meer tatoeages voor. Vooral in Amerika speelt dat, maar ook in Nederland. Een bekend verhaal is dat van de tattoo killers. Daarnaast is uit onderzoek gebleken dat onder laaggeschoolden er aanzienlijk meer mensen zijn met een tatoeage. Dat zal ook geen bevordering van de goede naam zijn.
Voor de duidelijkheid: ik zeg dus NIET dat iedereen met een tattoeage crimineel en/of dom is, ik vertel je alleen waar de associatie vandaan komt. Onderzoeksresultaten zijn feiten, maar de associaties die daaruit voortvloeien vind ik persoonlijk achterhaald. Er zijn tegenwoordig zoveel mensen met een tatoeage (een kwart van de mensen tussen de 18 en 50 jaar) en bovendien zijn deze getatoeëerde mensen steeds vaker hoogopgeleid. We vinden toch ook niet (meer) alle mannen met kale hoofden hooligans of iets dergelijks?
Goed, deze post gaat niet over tatoeages, maar over representativeit. En van jou wil ik graag weten of je het eens of oneens bent met de uitspraak:
“Van ieder mens mag en kan verwacht worden dat zij haar kledingstijl en uiterlijk aanpast aan representativiteit, die bepaald wordt door haar werkgever en/of sociale en publieke instanties”.
Voor het gemak heb ik de stelling even vrouwelijk gemaakt, aangezien hier (voor zover ik weet) vooral vrouwen komen lezen. De stelling is natuurlijk net zo toepasbaar op mannen.
Hoewel ik erg ben voor individualiteit, ben ik het wel met de stelling eens. Natuurlijk zou ik, wanneer ik voor een werkgever zou werken, er liever uitzien zoals ik dat zelf wil. Toch begrijp ik wel dat ik me ondergeschikt moet maken aan hun wensen. Ik ben letterlijk bij hen in dienst, en moet me dus ondergeschikt maken aan het bedrijf. Als dat betekent dat ik mijn haar niet blauw mag verven omdat dat klanten te veel afleidt, dan vind ik dat ik me daarbij neer moet leggen. Ook al baal ik daar misschien van of ben ik het er niet mee eens dat ik afleid. Datzelfde geldt dus voor tatoeages, om daar nog even op terug te komen: ik vind wel dat een werkgever mag verwachten dat ik die verberg. Verder dan dat vind ik dat ze niet kunnen en mogen gaan, want met wat je niet ziet hebben ze toch ook niet te maken?
Sterker nog: soms vind ik dat het wel wat beter kan met die representativiteit in Nederland. Aan het begin van deze post noemde ik leraren al even. En als je ziet hoe personeel in kledingwinkels is aangekleed… of wanneer obers in mooie restaurants op afgetrapte gympies lopen… Dat doet afbreuk aan de algehele sfeer en het algehele imago van het bedrijf, vind ik.
De andere kant is dat ik vind dat die eis voor representativiteit niet door moet slaan naar discriminatie. Er zijn restaurants waar je gewoon niet aangenomen wordt als je een niet behoorlijk mooi uiterlijk hebt, en dat vind ik wel op het randje.
Wat vind jij? Ik hoor graag je reactie op de stelling!
Gebruikt ter inspiratie/als ondersteuning en als bron voor afbeeldingen:
Stichting Promise / Watweetje / Tattooplatform.nl / RTV Noord / Deweekkrant.nl / Dutchtattooshop.nl
